En Çok Yapılan Yazım Hataları TDK
Türkçe, zengin ve kuralları sağlam bir dildir. Ancak günlük hayatımızda en çok yapılan yazım hataları TDK tarafından belirlenen kurallar çerçevesinde sıkça göz ardı edilebilir. Bu yazıda, Türk Dil Kurumu’nun (TDK) belirlediği yaygın yazım hatalarına ve doğru kullanımlara değineceğiz. Hem büyük harflerin yazımı, hem de yazımı karıştırılan sözcüklerin doğruları üzerinde duracağız.
Yazım Hatalarının Önemi
Türkçede doğru yazım, dilin doğru kullanılmasını sağlar. Dil bilgisi kurallarına uygun yazmak, hem yazılı hem de sözlü iletişimi güçlendirir. Peki, en sık yapılan yazım hataları nelerdir ve bunlardan nasıl kaçınabiliriz?
TDK’ya Göre En Sık Yapılan Yazım Hataları
Türk Dil Kurumu (TDK), yazım hatalarının önüne geçebilmek adına birçok kural belirlemiştir. İşte en sık karşılaşılan yazım hatalarından bazıları:
1. Büyük Harflerin Yanlış Kullanımı
Türkçede büyük harflerin yazımı belirli kurallara bağlıdır. Örneğin, cümle başındaki kelimelerin ve özel isimlerin baş harfleri büyük yazılmalıdır. Ancak birçok kişi bu kuralı ihmal eder. İşte bazı yanlışlar ve doğruları:
- Yanlış: Merhaba arkadaşlar, bu gün güzel bir gün.
- Doğru: Merhaba arkadaşlar, bugün güzel bir gün.
2. “De” ve “Da” Bağlacının Yazımı
Bağlaç olan “de” ve “da” ayrı yazılmalıdır. Eğer cümlede bağlaç görevi görüyorsa bu kural geçerlidir.
- Yanlış: Bende sinemaya geldim.
- Doğru: Ben de sinemaya geldim.
3. “Ki” Bağlacının Kullanımı
Bağlaç olan “ki”, kendisinden önceki kelimeden ayrı yazılmalıdır. Ancak bu kural sıklıkla ihlal edilir.
- Yanlış: Biliyorki bu iş zor olacak.
- Doğru: Biliyor ki bu iş zor olacak.
4. Birleşik Kelimelerin Yazımı
Birçok birleşik kelimenin yazımı karıştırılır. Bu, özellikle de günlük hayatta sıkça kullandığımız kelimelerde sık görülür.
- Yanlış: Aslında evde yoktum.
- Doğru: Aslında evde yoktum.
5. Sıfat Tamlamaları ve Yazımı
Sıfat tamlamalarında da yazım hataları sıklıkla karşımıza çıkar. Özellikle sıfatlardan sonra gelen kelimelerin yanlış yazılması büyük bir sorundur.
- Yanlış: Büyük adamlar genelde zeki olurlar.
- Doğru: Büyük adamlar genelde zeki olurlar.
6. Şapka İşareti (^) Kullanımı
Şapka işareti, bazı seslerin doğru telaffuzu için gereklidir. Ancak çoğu zaman ihmal edilir.
- Yanlış: Hala onunla konuşuyorum.
- Doğru: Hâlâ onunla konuşuyorum.
7. Noktalama İşaretlerinin Yanlış Kullanımı
Noktalama işaretlerinin yanlış kullanımı da yazım hatalarına yol açar. Özellikle virgül ve nokta, en çok karıştırılan işaretlerdendir.
- Yanlış: Bugün, hava çok güzel, dışarı çıkmak istiyorum.
- Doğru: Bugün hava çok güzel, dışarı çıkmak istiyorum.
8. Kelime Arasındaki Boşluklar
Bazı kelimeler ayrı yazılması gerekirken, bazıları bitişik yazılmalıdır. Ancak bu kural sıklıkla ihlal edilir.
- Yanlış: Herkez burda mı?
- Doğru: Herkes burada mı?
9. Özel İsimlerin Yazımı
Özel isimlerin yazımında yapılan hatalar, genellikle baş harflerin küçük yazılmasıyla ilgilidir.
- Yanlış: istanbul çok kalabalık bir şehir.
- Doğru: İstanbul çok kalabalık bir şehir.
10. Sayıların Yazımı
Sayıların yazımında da sıkça hata yapılır. Rakamla yazılacak sayılar ile yazıyla yazılması gereken sayılar karıştırılır.
- Yanlış: 4 arkadaş sinemaya gitti.
- Doğru: Dört arkadaş sinemaya gitti.
11. “Mi” Soru Ekinin Yazımı
“Mi” soru eki daima ayrı yazılmalıdır. Birçok kişi bu kuralı göz ardı eder ve bitişik yazar.
- Yanlış: Geliyormusun?
- Doğru: Geliyor musun?
12. “İle” Bağlacının Yazımı
“İle” bağlacı, çoğu zaman yanlış yazılır. Özellikle bitişik yazıldığında anlam kaymaları oluşabilir.
- Yanlış: Aliyle Ayşe sinemaya gitti.
- Doğru: Ali ile Ayşe sinemaya gitti.
13. Fiilimsilerin Yazımı
Fiilimsiler genellikle yanlış yazılır. Özellikle “-ken” eki alan fiillerin yazımı sıkça hatalıdır.
- Yanlış: Okuladayken seni aradım.
- Doğru: Okuldayken seni aradım.
14. İkilemelerin Yazımı
İkilemelerin yanlış yazımı da sıkça karşılaşılan bir durumdur. İkilemeler her zaman ayrı yazılmalıdır.
- Yanlış: Geceleyin hızlıhızlı yürüyordu.
- Doğru: Hızlı hızlı yürüyordu.
15. Dil Bilgisi Terimlerinin Yanlış Yazımı
Dil bilgisi terimleri de sık sık yanlış yazılır. Bu, özellikle yazım kurallarıyla ilgili makalelerde karşımıza çıkar.
- Yanlış: Dilbilgisi nasıl yazılır?
- Doğru: Dil bilgisi nasıl yazılır?
Sonuç
Yazım hataları, dilin doğru kullanılmamasına ve iletişimde problemlere yol açar. TDK’nın kurallarına uygun yazmak, dilimize saygıyı gösterir ve doğru iletişimi sağlar. Bu yüzden yazarken bu hatalardan kaçınmak çok önemlidir. Özellikle büyük harflerin yazımı, “de” ve “da” bağlacının doğru kullanımı gibi temel kuralları bilmek ve uygulamak yazım hatalarını azaltacaktır.
Sıkça Sorulan Sorular
1. “De” ve “Da” bağlacı nasıl yazılmalı?
Bağlaç olan “de” ve “da”, kendisinden önceki kelimeden ayrı yazılmalıdır. Eğer bağlaç olarak kullanılıyorsa, ayrı yazılır ve vurgu yapılır.
2. Büyük harf kullanımı ile ilgili en yaygın hata nedir?
Cümle başında ve özel isimlerin baş harfinin küçük yazılması en yaygın hatalardan biridir. Her cümlenin başı büyük harf ile başlamalıdır.
3. “Mi” soru eki nasıl yazılır?
“Mi” soru eki daima ayrı yazılmalıdır. Örneğin: “Geliyor musun?”
4. Birleşik kelimelerin yazımı neden sıkça karıştırılır?
Birleşik kelimelerin yazımında kurallar net olmasına rağmen, günlük dilde farklı kullanımlara maruz kalındığı için bu kelimeler sıklıkla yanlış yazılır.
5. Şapka işareti hangi durumlarda kullanılır?
Şapka işareti (^), seslerin doğru telaffuzu için kullanılır. Özellikle “a” ve “e” harflerinden sonra gelen bazı sesler için gereklidir. Örneğin: hâlâ.
